برای تغذیه بهینه سبزیجات، ترکیبی از کودهای شیمیایی متعادل (NPK)، کودهای ارگانیک (کمپوست، کود دامی)، کودهای تخصصی برای گیاهان سنگینخوار (مثل کودهای بالاپتاسیم برای گوجهفرنگی و فلفل) و مایعات مغذی (شامل کودهای مایع و عصارههای گیاهی) توصیه میشود. نسبت NPK در کودها نقش کلیدی در تحریک رشد شاخ و برگ (نیتروژن)، استقرار ریشه و گلدهی (فسفر) و مقاومت گیاه و کیفیت میوهها (پتاسیم) دارد. قبل از مصرف، حتماً تست خاک انجام دهید تا نیاز واقعی گیاه را بسنجید و pH مناسب (۶–۶.۸) را حفظ کنید. زمانبندی و دز مصرف بسته به مرحله رشد (جوانهزنی، رشد رویشی، گلدهی و میوهدهی) متفاوت است.
1. کودهای شیمیایی (NPK متعادل)
کود ۱۰-۱۰-۱۰ یک کود متعادل با ۱۰٪ نیتروژن، ۱۰٪ فسفر و ۱۰٪ پتاسیم است و برای اکثر مراحل رشد سبزیجات مناسب میباشد . کود ۲۰-۲۰-۲۰ برای رشد رویشی قوی و تقویت سریع شاخ و برگ توصیه میشود، اما در مرحله گلدهی باید به نسبت پتاسیم بالاتر سوئیچ کرد. برای سبزیجات میوهدار (گوجهفرنگی، فلفل، خیار) کودهایی با نسبت پتاسیم بالاتر مانند ۵-۱۰-۱۰ یا ۹-۱۵-۳۰ مفیدند؛ این کودها به تشکیل میوه و کیفیت بهتر آن کمک میکنند
کود ۲۰-۲۰-۲۰ یک کود کامل و متعادل است که حاوی ۲۰٪ نیتروژن، ۲۰٪ فسفر (به صورت P₂O₅) و ۲۰٪ پتاسیم (به صورت K₂O) میباشد و در فاز رشد رویشی سبزیجات برای تأمین سریع سه عنصر اصلی و تقویت کلی گیاهان بهکار میرود.
۲. کودهای ارگانیک
کمپوست غنی از ریزمغذیها و بهبوددهنده ساختار خاک است اما به تنهایی ممکن است عناصر اصلی را به اندازه کافی تامین نکند . کود دامی (گاو، مرغ، اسب) بعد از پوسیدگی کامل، نیتروژن و فسفر را به تدریج آزاد میکند و برای برداشتهای ارگانیک بسیار مناسب است.
زمان و روش مصرف
با انجام تست خاک (هر ۲ سال یک بار)، میزان عناصر را بسنجید و مقادیر توصیهشده را در خاک مخلوط کنید. افزودن آهک برای اصلاح pH زیر ۵٫۷ نیز ضروری است.
هر ۱۰–۱۴ روز یک بار با محلولپاشی کود مایع یا آبیاری با کود محلول (۵–۱۰ گرم در لیتر آب) تغذیه ثانویه انجام دهید
در دوران گلدهی از تغذیه بیش از حد با نیتروژن در این مرحله پرهیز کنید تا انرژی به تشکیل میوه اختصاص یابد.
اجتناب از مصرف در گرمای شدید: محلولپاشی در صبح زود یا عصر برای کاهش سوختگی برگها مناسب است.
مدیریت شوری: استفاده مداوم از کودهای محلول میتواند باعث تجمع نمک در خاک شود؛ هرساله شستوشوی خاک با آب فراوان توصیه میشود..
ترکیب کود شیمیایی با آلی: برای حفظ سلامت خاک و میکروارگانیسمهای مفید، کود شیمیایی را با کمپوست یا کود دامی مخلوط کنید.