کاشت ذرت مکزیکی در ایران این روزها حسابی طرفدار پیدا کرده. با توجه به تنوع اقلیمی کشور، از مناطق گرمسیری جنوب تا دشت‌های معتدل شمال و حتی مناطق کوهستانی مرتفع، می‌توان در بازه زمانی مناسبی ذرت شیرین پرورش داد. اگر دوست دارید بدانید چطور از صفر تا صد این محصول خوش‌رنگ و پرطرفدار را در ایران بکارید، در ادامه قدم‌به‌قدم همراه‌تان هستیم. از آماده‌سازی زمین و زمان‌بندی بر اساس اقلیم هر استان گرفته تا نکات برداشت و محاسبه سود و درآمد در پایان فصل، همه‌اش به سبک یک دوست کشاورز برایتان توضیح داده می‌شود. پس یک فنجان چای بنوشید و با ما همراه باشید تا مزرعه ذرت مکزیکی‌تان به بهترین شکل سبز شود!
بهترین زمان برای کاشت ذرت مکزیکی
قبل از هر چیز، انتخاب زمین مناسب در شرایط آب و هوایی منطقه‌تان اهمیت زیادی دارد. در اغلب نقاط ایران، ذرت شیرین بهترین رشد را در خاک‌های لومی تا رسی با زهکشی مناسب نشان می‌دهد. در خاک‌های سنگین و بی‌دفع آب، ریشه‌ها به سرعت مواجه به کمبود اکسیژن می‌شوند، پس زهکشی و شخم عمیق (حداقل ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر) باید اولویت باشد. pH ایده‌آل بین ۶ تا ۶.۸ است؛ اگر اسیدیته بالاست، آهک‌پاشی قبل از کاشت پیشنهاد می‌شود.
به لحاظ زمان کاشت، باید دمای خاک و هوا را در نظر بگیرید. در مناطق جنوبی مثل خوزستان، بلوچستان و بوشهر، شروع کاشت از نیمه فروردین تا اوایل اردیبهشت مناسب است؛ چون دمای خاک به بالای ۱۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و خطر یخبندان گذشته. در مناطق مرکزی و غربی (اصفهان، یزد، کرمانشاه و…)، بهترین زمان کاشت از اواخر اردیبهشت تا نیمه خرداد است. در استان‌های شمالی مثل گیلان و مازندران که هوا رطوبتی‌تر است، می‌توان کاشت را از اوایل خرداد تا اواخر همان ماه انجام داد تا دمای خاک مساعد باشد.
قبل از کاشت، حتماً یک نمونه خاک به آزمایشگاه ببرید تا میزان مواد مغذی، بافت و pH آن مشخص شود. بر اساس نتیجه آزمایش، کوددهی پایه (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) انجام شود؛ معمولاً با ۲۰۰ کیلوگرم کود NPK (20-20-20) در هکتار یا متناسب با نیاز خاک. همچنین زمین را با دیسک و سالمونتیین برای خرد شدن کلوخ‌ها و یکنواخت شدن خاک آماده کنید. در نهایت بقایای گیاهان قبلی و علف‌های هرز را کامل جمع‌آوری کنید تا رقابت تغذیه‌ای از بین برود.
راهنمای کاشت ذرت مکزیکی در ایران
بذر ذرت شیرین را حتماً از ارقام معتبر و محلی تهیه کنید تا مقاومت به آفات و بیماری‌ها بالاتر باشد. ارقام زودرس برای مناطق خنک‌تر و ارقام میان‌رس یا دیررس برای مناطق گرمسیر مناسب‌تر است. قبل از کاشت، بذرها را در محلول قارچ‌کش یا ضدعفونی‌کننده غوطه‌ور کنید تا بیماری‌های خاکزاد کاهش پیدا کند.
برای خرید بذر باکیفیت با بهترین قیمت از سایت ما به کلیک کنید: خرید بذر ذرت مکزیکی
عمق مناسب کاشت در خاک‌های شنی تقریبا ۳ تا ۵ سانتی‌متر و در خاک‌های رسی ۵ تا ۷ سانتی‌متر است. فاصله بین ردیف‌ها را حدود ۷۵ تا ۹۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید و فاصله گیاهان در هر ردیف بسته به رقم، بین ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر باشد. استفاده از نشاء در برخی مناطق سردسیر شمالی، به گرم شدن زودهنگام گیاه و جلو انداختن برداشت کمک می‌کند.
پس از کاشت، آب اول باید به صورت کم‌عمق و مداوم باشد تا جوانه‌زنی همگن انجام شود. در طول فصل رشد، آبیاری بارانی یا قطره‌ای بسته به دسترسی به منابع آب و امکانات شما توصیه می‌شود؛ اما میانگین نیاز آبی ذرت مکزیکی در ایران حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر برای کل دوره رشد است. به‌ویژه در مرحله تشکیل سنبله و پر شدن دانه (زمین‌‌هایی که دمای هوا بالا می‌رود)، ماندن خاک در حالت تنش آبی می‌تواند عملکرد و کیفیت دانه‌ها را کاهش دهد.
راهنمای برداشت ذرت مکزیکی
زمان برداشت ذرت شیرین زمانی است که ریشۀ گلبرگ (Silk) سنبله‌ها ابتدا به رنگ روشن و سپس قهوه‌ای مایل به قرمز درمی‌آید و با فشار دادن ملایم دانه‌ها، شیره‌ای شیری‌رنگ خارج می‌شود. در ایران، با توجه به تنوع اقلیمی، معمولاً برداشت ارقام زودرس از اوایل تیر تا اواسط مرداد انجام می‌شود؛ در مناطق مرکزی و گرمسیر برداشت ممکن است از اواسط خرداد شروع شود و تا اواخر تیر ادامه یابد.
برای برداشت، از یک حرکت کششی و چرخشی ملایم استفاده کنید تا خوشه‌ها سالم جدا شوند. بهتر است در ساعات خنک روز، مثلاً صبح زود یا غروب، برداشت انجام شود تا کیفیت قند دانه و شادابی آن حفظ شود. بعد از برداشت، زودتر به سردخانه با دمای حدود ۲ تا ۴ درجه سانتی‌گراد منتقل کنید تا افت قند صورت نگیرد.
اگر برداشت متوالی در برنامه دارید، از ارقام با زمان رسیدگی متفاوت (کمی زودرس، میان‌رس و دیررس) در فواصل ۱۰ تا ۱۴ روزه استفاده کنید. این کار تضمین می‌کند که در طول تابستان طی چند هفته پیاپی محصول تازه به بازار عرضه کنید و از نوسانات قیمتی نهایت بهره را ببرید.
یکی از بهترین ارقام ذرت معمولی (برای مشاهده کلیک کنید):----> بذر ذرت جوین
سود و درآمد کاشت ذرت مکزیکی
متوسط عملکرد ذرت شیرین در مزارع ایران بسته به مدیریت و مکان کاشت بین ۲۰ تا ۳۰ تن در هکتار (معادل حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ جعبه ۵۰ کیلوگرمی) متغیر است. در مناطق جنوب کشور که زمین‌های دیم کمیاب است و معمولاً مزارع آبی ایجاد می‌شود، بعضاً عملکرد تا ۳۵ تن در هکتار هم گزارش شده.
هزینه‌های کلی شامل بذر (حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان برای هکتار)، کود و سم (حدود ۲ الی ۳ میلیون تومان)، آبیاری و برق موتور پمپ (۱ تا ۲ میلیون تومان)، و دستمزد کارگری (بسته به منطقه بین ۳ تا ۵ میلیون تومان) است. جمع هزینه‌ها برای یک هکتار مزارع ذرت شیرین بین ۷ تا ۱۱ میلیون تومان برآورد می‌شود.
قیمت فروش هر کیلو ذرت شیرین در بازار شهری ایران به‌طور متوسط ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان است؛ یعنی هر جعبه ۵۰ کیلویی بین یک تا یک‌ونیم میلیون تومان. با عملکرد ۴۰۰ تا ۶۰۰ جعبه در هکتار، درآمد ناخالص می‌تواند بین ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلیون تومان باشد. پس از کسر هزینه‌های تولید، سود خالص یک هکتار ذرت شیرین در ایران معمولاً بین ۳۸۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان خواهد بود که بسته به شرایط اقلیمی و مدیریتی، متغیر است.
جمع‌بندی
کاشت ذرت مکزیکی در ایران، اگر با رعایت اصول علمی و مدیریت دقیق همراه باشد، می‌تواند یکی از پرسودترین گزینه‌های کشت تابستانی باشد. از انتخاب زمین مناسب و زمان‌بندی کاشت بر اساس اقلیم هر استان تا برداشت اصولی و سردخانه‌ای کردن محصول، هر مرحله نیازمند دقت و تجربه است.
